توصیه های تغذیه طب سنتی در تابستان و فصل گرما
تابستان فصلی پر نعمت اما گرم و سوزنده است که عدم رعایت مسائل بهداشتی و تغذیهای مختص آن، قطعا زندگی را برایتان سخت خواهد کرد. شاید تفاوت فصلها برای آن دسته از افرادی که به امورات منزل مشغول هستند و زیر کولر نشستهاند چندان محسوس یا آزادهنده نباشد اما از آنجاییکه تعداد زیادی از مردم به عناوین مختلف مجبور به انجام فعالیتهای بیرونی هستند قطعا بیشتر از سایرین در معرض تنشهای گرمایی و حرارتی این فصل قرار دارند. خوشبختانه در طب سنتی ایرانی توصیههای تغذیهای مختلفی به خصوص برای وعده ناهار برای گذر از گرمای تابستان و کاهش دمای بدن انسان وجود دارد که ما در این مقاله از کیبو قصد داریم تا کاربردیترین آنها را به شما معرفی کنیم.
۱.از خوردن غذاهای با طبع گرم و خشک پرهیز کنید!
اگر میخواهید از گرگرفتگی و افزایش دمای بدنتان در فصل گرم و خشک تابستان جلوگیری کنید چارهای ندارید جز اینکه مصرف خوراکیها، ادویهجات و نوشیدنیهای با طبع گرم مثل فلفل تند، زنجبیل، دارچین، زعفران، سسهای تند، خردل، سیر، پیاز، ترخون، نعناع، تره، شاهی، شوید، عسل، تخم شربتی، موم عسل، گل محمدی و … را به حداقل ممکن برسانید. عمل به این توصیهها برای آن دسته از افرادی که از نظر طب سنتی دارای طبع گرم و خشک هستند بیش از بقیه افراد ضرورت دارد.
طبق توصیههای متخصصین طب سنتی، مصرف غذاهای گرم مزاج که در ادامه لیست رایجترین آنها را معرفی میکنیم باعث افزایش متابولیسم، انرژی و در نهایت دمای بدن انسان میشوند. این تغییرات فیزیولوژیکی حرارت بدن را در فصل تابستان بالا برده و باعث بدخلقی، تعرق شدید، طپش قلب، ضعف، بیحالی، عطش و گرمازدگی میشود پس به جای استفاده از غذاهایی که ماهیت و طبع گرمی دارند از غذاهای با طبع سرد و خنک که در جدول زیر به آنها اشاره کردهایم در منو روزانه تغذیه خود استفاده کنید.
غذاهای ایرانی با طبع گرم | غذاهای ایرانی با طبع سرد |
آش جو | |
قیمه | خورشت ریواس |
سبزی پلو | نرگسی |
شیرین پلو | پلو ماهی |
مرصع پلو | خوراک بادمجان |
دمپختک | فرنی |
حلیم | خورشت کدو سبز |
خورشت کاری | آبدوغ خیار |
اشکنه | دلمه کلم |
کوفته | بورانی اسفناج |
آش شله قلمکار | عدسی |
خوراک لوبیا | عدس پلو |
خورشت فسنجان | کباب با گوشت گاو |
آبگوشت | خورشت کرفس |
گوشت بلدرچین | خورشت آلو اسفناج |
دلمه فلفل | کشک بادمجان |
غذاهای طبخ شده با گوشت شتر | کلم پلو شیرازی |
رشته پلو | کوکو لوبیا سبز |
آش رشته | |
خورشت خلال | باقالی پلو |
۲.مصرف مایعات را بیشتر کنید!
تعریق زیاد در فصل تابستان باعث بهم خوردن تعادل مایعات و کمبود آب در بدن میشود، به همین دلیل طب سنتی همواره به افراد با مزاجهای مختلف توصیه میکند که نوشیدن آب فراوان و استفاده از نوشیدنیهای خنک کننده بدن در فصل گرما را فراموش نکنند. خوشبختانه در منو نوشیدنیهای اصیل ایرانی لیست بلندی از عرقیجات و شربتهای خوشمزه وجود دارد که شما میتوانید انواع آنها را متناسب با سلیقه و ذائقه خود در منزل تهیه کنید.
شربت آلبالو، تخم شربتی و سکنجبین جزو محبوبترین شربتهای سنتی در ایران هستند که اکثر خانوادهها از آن برای پذیرایی از مهمانان خود در منزل استفاده میکنند، این نوع نوشیدنیها حتی در منو خدمات مجالس و مهمانی های تابستانه بسیاری از تالارها و هتلهای مجلل نیز دیده میشوند، البته در این بین شربت آبلیمو، خاکشیر و بهارنارنج نیز جایگاه خاص خود را دارند. به طور کلی اگر میخواهید عطش خود را در فصل تابستان کنترل کنید بهتر است از درست کردن شربتهایی مثل شربت گلاب، موهیتو، شربت بیدمشک، آب زرشک، شربت زعفران و شربت گل محمدی غافل نشوید.
در کنار عرقیجات مختلف شما میتوانید آبمیوههای تازه فصلی مثل آب طالبی و آب هندوانه را نیز نوش جان کنید. به یاد داشتهباشید که در فصل گرما بدن انسان دو تا سه برابر بیشتر از سایر فصول مایعات از دست میدهد، در نتیجه عدم هیدراته نگه داشتن بدن مشکلاتی مانند ابتلا به نارسایی کلیه، افت فشار، غلظت خون، اختلال در عملکرد قلب و … را به همراه دارد. توصیه میکنیم که به هیچ وجه از نوشابههای گازدار صنعتی برای رفع عطش خود در فصل گرما استفاده نکنید و تا حد امکان شربت و آبمیوههای تابستانه خود را با مقدار شکر و یخ کمتر درست کنید تا از آسیبهای کبدی در امان بمانید.
۳.غذاهای فست فودی و سرخ کردنیها را حذف کنید!
قند، نشاسته، روغن و چربیهای اشباع شده پای ثابت بسیاری از غذاهای فست فودی و فرآوری شده هستند، به همین دلیل پروسه هضم این غذاها طولانیتر و سنگینتر از غذاهای سالم خانگی است، در نتیجه بدن به انرژی بیشتری برای هضم و جذب آنها نیاز دارد. همین مسأله باعث میشود که خوردن این نوع غذاها در فصل تابستان بیش از هر زمان دیگری سلامت بدن شما را تهدید کند. همچنین اضافه وزن همراه با سوءهاضمه و نفخ شدید مشکلات دیگری هستند که مصرف غذاهای سرخ کردنی و فست فودی در تابستان شما را به آن دچار کرده و هرگونه تحرک را برایتان سختتر میکنند. این مسأله آن دسته از کارمندان و افرادی را که بیرون از منزل مشغول کار هستند و دائما از غذای شرکتی پروتئینی تغذیه میکنند، بیش از سایرین تهدید میکند.
متخصصین طب سنتی بر این باورند که مصرف غذاهای خانگی سالم و سبک نقش مؤثری در پویایی وسلامت بدن شما در فصل تابستان دارند، بنابراین توصیه میکنیم که به جای خوردن این نوع غذاها؛ سبزیجات، سالادها، سوپهای سرد و سبک، میان وعدههای خوشمزه با میوههای فصل، غذاهای دریایی، غلات و حبوبات را در رژیم غذایی تابستانه خود بگنجانید. از آنجاییکه ریسک مسمومیت با سبزیجات در فصل تابستان ببیشتر است تمام نکات بهداشتی لازم برای شستن و ضد عفونی کردن آنها را با دقت تمام رعایت کنید.
۴.مصرف شیرینیجات و یا خوراکیهای شور را محدود کنید!
مصرف شیرینیجات و خوراکیهای شور در فصل تابستان به دلایل زیر برای انسان مضر و خطرناک است:
- شیرینیجات: غذاها و خوراکیهای شیرین باعث عدم تعادل انسولین، دفع مایعات و در مواردی اسهال میشوند. از طرف دیگر اکثر شیرینیجات مزاج گرمی دارند که همین مسأله باعث افزایش دمای بدن و تشدید خطر گرمازدگی میشود، به همین علت توصیه اکید طبیبان سنتی این است که تا حد امکان مصرف خوراکیها و غذاهای شیرین را در فصل تابستان محدود کنید.
- خوراکیهای شور: این دسته از خوراکیها حاوی مقدار زیادی سدیم و نمک هستند که مصرف بیرویه آنها منجر به عدم تعادل غلظت نمک و ph در بدن انسان میشود، در نتیجه سلولهای بدن برای رفع این مشکل آب را به داخل جریان خون هدایت میکنند. بهم خوردن ریتم متابولیک بدن زمینه را برای کم آبی و افزایش فشار خون فراهم میکند پس مصرف غذاها یا تنقلات شور، کنسروها و … باعث عطش بیشتر، افت انرژی و تشدید استرسهای گرمایی در بدن شما میشوند.
۵.مصرف میوههای تابستانی را فراموش نکنید!
بسیاری از میوههای تابستانی مثل آلبالو، زردآلو، گیلاس، انگور، هندوانه، طالبی، انجیر، هلو و … از نظر بیولوژیکی سازگاری بالایی با فیزیک بدن انسان در فصل گرما دارند، به همین علت خوردن به اندازه آنها میتواند مانع از عطش و افزایش دمای بدن مصرفکنندگان شود. مصرف این میوهها نه تنها نقش مؤثری در تأمین ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن انسان دارد بلکه آنتی اکسیدانهای موجود در ترکیبات آنها نیز مانع از ابتلای ما به بسیاری از بیماریها میشوند. توجه داشتهباشید که برای مصرف انواع میوهها در فصل تابستان نیز باید مزاج آنها و طبع خود را در نظر بگیرید به طور مثال مصرف خربزه و انبه برای افرادی که طبع بدنشان گرم و خشک است چندان توصیه نمیشود.
همچنین فراموش نکنید که شیرینی زیاد بعضی از میوهها نیز میتواند همانند خوراکیهای شیرین صنعتی باعث افزایش دمای بدن و تشدید فشار گرما شود. از سوی دیگر میوههایی مثل زردآلو، شلیل، هلو، توت فرنگی و … مسهل هستند، بنابراین مصرف زیاد آنها باعث اسهال و از دست دادن آب بدن میشود که این امر در فصل تابستان منجر به کمآبی و مشکلات گوارشی برای مصرفکنندگان خواهد شد.
۶.از کاهش مصرف کافئین و نوشیدنیهای حاصل از آن غافل نشوید!
کمتر کسی پیدا میشود که از نوشیدن یک فنجان قهوه یا چای گرم در فصل زمستان لذت نبرد اما متأسفانه باید بگوییم که این نوع نوشیدنیهای کافئیندار در فصل تابستان میتوانند شما را حسابی گرفتار کنند! دلیلش هم مشخص است؛ کافئین کاهش میزان آب در بدن را تسریع کرده و زمینه را برای دفع پتاسیم، سدیم و سایر املاح معدنی مفید فراهم میکند. به این ترتیب اگر هنگام سفارش آنلاین غذا وسوسه شدید که یک شات اسپرسو یا هر نوشیدنی کافئیندار دیگری را نیز سفارش دهید بد نیست بدانید که متخصصین طب سنتی و علوم تغذیه تنها مصرف حدود 250 میلی گرم از این محصولات را در فصل تابستان مجاز میدانند پس توصیه میکنیم به جای نوشابههای گازدار و کافئینی از دوغهای محلی استفاده کنید.
۷.ماست و لبنیات بیشتری بخورید!
همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، تابستان فصلی نیست که بتوانید مثل گذشته از انواع غذاهای پروتئینی (حیوانی)، ادویهدار و تند استفاده کنید بلکه برای حفظ سلامت خودتان هم که شده باید تغذیه روزانهتان را اصلاح کرده و آن را براساس متابولیسم بدنتان در این فصل تنظیم کنید، با همین فرض اطبای سنتی معتقدند که مصرف ماست و سایر لبنیات نه تنها میتواند پروتئین مورد نیاز بدن در این فصل را تأمین کند بلکه نقش به سزایی در خنکسازی بدن و کاهش دمای آن نیز دارند.
کیبو؛ تامین کننده برتر انواع غذاهای رژیمی و فصلی در پایتخت
اگر تا اینجای مقاله ما را همراهی کردهباشید اکنون میدانید که طبق توصیههای طب اصیل ایرانی، برای گذر از گرمای تابستان و حفظ سلامت بدن خود در این فصل زیبا، باید مصرف غذاهای با منبع پروتئین حیوانی، تنقلات و خوراکیهای شور، غذاهای با طبع گرم، ادویهجات تند و گرم، شیرینیجات، غذاهای فست فودی و نوشیدنیهای گازدار و کافئینی را تا حد امکان محدود کرده و به جای آن از غذاهای گیاهی، سبزیجات، میوههای فصلی، نوشیدنیهای خنک کننده سنتی، ماست و لبنیات به مقدار بیشتری مصرف کنید.
مجموعه ما نیز به عنوان بهترین کترینگ میرداماد، با عنایت به استفاده از توصیههای مشاورین همراه و با علم به آمار بالای گرمازدگی هموطنان در فصل تابستان منوی سفارش ناهار خود را بر مبنای مقتضیات این فصل تنظیم نموده و خوراکیها و غذاهایی مانند آبدوغ خیار مجلسی، عدس پلو، پلو آلو اردبیلی، خوراک سبزیجات با مرغ، کوکو سیب زمینی، کشک بادمجان و … را به آن اضافه کردهاست. به این ترتیب برای سفارش انواع غذای شرکتی، سازمانی، غذای رژیمی و فصلی میتوانید از طریق شماره تلفن مجموعه اقدام نمایید.